Je kunt pas afscheid nemen als je jezelf welkom hebt geheten

Sabine Noten

In mijn praktijk werk ik met mensen die een verlies ervaren en op de een of andere manier vastlopen in het rouwproces. Vaak blijkt dat er nog meer groot verlies is geweest, zoals het op jonge leeftijd verliezen van een ouder, broer of zus. Maar ook andere verliezen zoals een scheiding, een abortus, ziekte, kinderloosheid of een traumatische bevalling. Of het verlies van een onbezorgde kindertijd, familie, geboorteland, werk of een dierbare vriendschap.

Het ene verlies stapelt zich als het ware op het andere verlies; dat noem ik ‘stapeltjesverdriet’. Ook kinderen en jongeren hebben soms al een hele stapel verlies. Het verlies van nu roept het verlies van toen – dat vaak geen plek heeft gekregen – weer op. In de loop van het leven ontwikkelen we overlevingsstrategieën om met ons verlies te kunnen omgaan. In nieuwe verliessituaties werken de vertrouwde overlevingsstrategieën als het ware tegen en blokkeren deze het huidige rouwen. Mensen ondervinden er last van in relatie met partner, kinderen, familie, vrienden en werk. Ze komen er doodgewoon niet meer mee weg.

Hoe werkt het?

Werken met stapeltjesverdriet is een systemische manier van werken met verliestrauma, verlaat verdriet en gestolde rouw. Veel van onze onbewuste overtuigingen, gedragingen en patronen vinden hun oorsprong in de systemen waarin we zijn opgegroeid. In het systemisch werken gaan we uit van een bepaalde orde op zielsniveau. Alles wat er is gebeurd en iedereen die deel uit maakt van het systeem, levend of dood, heeft het recht erbij te horen en recht op een eigen plek. Niets of niemand kan worden uitgesloten.

Als er sprake is van stapeltjesverdriet onderzoeken we in hoeverre elk verlies de plek heeft gekregen die het verdient. We kijken naar hulpbronnen en verborgen schatten. Uiteindelijk keren we terug naar het verlies van nu. Persoonlijke groei brengt vertrouwen en kracht om ook dit verlies plek te geven.

Begeleiding nodig? Contact

Dromen zijn de brieven van de ziel

Carl Jung

Welkom

De term ‘stapeltjesverdriet’ is geboren in 2004 in mijn eindwerkstuk voor de opleiding Systemisch Werken. Het gaat over de opeenstapeling van levenservaringen die er allemaal toe doen, zo ook de stapel van verlies. We kunnen er niets uit weglaten, hoe graag we dat soms ook willen. Inmiddels is ‘stapeltjesverdriet’ een bekend begrip in ‘de rouwwereld’.

De stapel stenen, als symbool voor ‘stapeltjesverdriet’ spreekt tot de verbeelding. Het beeld staat ook voor mijn persoonlijke verliesverhaal. Ik werk in de ontmoeting, spelenderwijs, sensitief en transparant.

Je bent van harte welkom!

Begeleiding nodig? Meer over Sabine

Enkelen gaan waar geen weg is en met iets op hun lippen bijna onhoorbaar en met een licht in hun hoofd dat de aarde verandert

Huub Oosterhuis

Illustraties Karlijn Dammers Website design The Wiebes Agency Development Dualler